Türkiye 2025’in ilk aylarında dondu, kelimenin tam anlamıyla. Şubat ve Nisan ayları arasında yaşanan zirai don, Türkiye’nin dört bir yanında olduğu gibi Malatya’da da özellikle kayısı üreticisini perişan etti.
Binlerce dönüm kayısı bahçesi buz kesti, üretici ocağına incir değil, don düştü. Üretici gözü devletteydi ama ne gelen oldu ne soran…
Tam bu noktada sessizliği bozan, "biz buradayız" diyen tek kurum Türkiye İş Bankası oldu!
Tarım Bakanlığı Neredeydi?
Zirai don felaketi sonrası çiftçinin dört gözle beklediği şey devlet desteğiydi. Ancak Tarım Bakanlığı'nın suskunluğu, afet bölgesi ilan edilmemesi, zarar gören çiftçiye yönelik somut bir destek paketi sunulmaması büyük hayal kırıklığı yarattı.
Malatya gibi dünyanın kayısı başkenti olarak anılan bir şehirde üretici adeta kaderine terk edildi. Ne TARSİM süreci hızlandı, ne bölgesel müdahaleler yapıldı. Ancak olanı gören, üreticinin sesini duyan bir özel banka oldu.
İş Bankası'ndan Don Felaketine Karşı Kurtarma Hamlesi
Türkiye İş Bankası, don felaketinden etkilenen 36 il ve 10 stratejik tarım ürünü için “Zirai Dondan Etkilenen Üreticimize Destek Kredi Kampanyası” başlattı.
Bu iller arasında en dikkat çeken şehir ise Malatya oldu. Çünkü bu kampanya, Malatya’daki binlerce kayısı üreticisine 1 milyon TL’ye kadar kredi alma imkânı sunuyor.
Kampanyadan yararlanmak için Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) kayısı üretimi kaydının bulunması yeterli. TARSİM hasar belgesi ya da Tarım Müdürlüğü’nden alınacak resmi hasar tespit tutanağıyla başvuru yapılabiliyor. Kredi 36 aya kadar vadelendirilebiliyor ve ödeme planı çiftçinin hasat takvimine göre esnek olarak düzenlenebiliyor.
Sezgin Yılmaz: “Çiftçi üretimden koparsa, ülke aç kalır”
İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Sezgin Yılmaz, felaket sonrası yapılan bu destek hamlesini şöyle özetliyor:
Çiftçimizin üretime devam etmesi için sadece iyi günde değil, afet zamanlarında da yanlarında olmalıyız. Don olayları meyve üretiminde büyük kayıplara yol açıyor. Bu sadece çiftçinin değil, ülkenin gıda güvenliğinin sorunudur. Tarımı stratejik sektör görüyoruz. Malatya’daki kayısı üreticisinin yaşadığı zorluklar hepimizin sorumluluğudur.
Kayısıda Rekolte Dibe Vurdu, Ekonomi Sarsıldı
Malatya'da yaşanan don olayları sadece çiftçiyi değil, ekonomiyi de vurdu. Kayısı, Malatya'nın tek değil ama en güçlü ekonomik damarlarından biri.
İhracat geliri, iç piyasa değeri ve istihdam gücüyle yüz binlerce kişiye ekmek kapısı olan kayısı sektörü, bu donla birlikte büyük darbe aldı.
2024'te 100 bin tonun üzerinde gerçekleşen ihracat, bu yıl yer yer sıfıra kadar inebilir. İşte tam bu tabloyu gören İş Bankası, üreticinin can simidi oldu. Zirai felaketlerin yaşandığı bir dönemde devletin sorumluluk alması gerekirken, özel bir bankanın devreye girip afet yönetimi yapması toplumda ciddi bir sorgulamaya neden oldu.
Çiftçiler arasında şu sözler yankı buluyor:
Devletin yapmadığını bir banka yapıyorsa, vay halimize. Kayısıyı don vurdu, üreticiyi de sistem. Bir elimiz soğukta, diğer elimiz boşta. Sağ olsun İş Bankası elimizi tuttu. Malatya'nın kaderini yazan ürün kayısıdır. Kayısıyı don vurduğunda, Malatya’yı da vurur. Bu şehir üretimin gücüyle ayakta durur. Üreticiye sırt dönenler değil, destek olanlar kazanır. Ve bu sefer sahada kazanan, devletten önce davranan Türkiye İş Bankası oldu. Devletimiz borçları ertelemeyi kabul etmeyip, zararlarımız karşılamayı tercih etmezken bankanın bu davranışı sevindirici. Devlet halen zararların karşılanması için zarar tespitlerinin belirlenmesi için çalışmalara devam ediyormuş.
